• Erfgoed Altena

    Erfgoed Altena

fort giessen kanon

De aftrap van Open Monumentendag op 10 en 11 september wordt dit jaar gehouden op woensdag 7 september op Fort Giessen. De avond van Erfgoed Altena staat in het teken van verduurzamen van monumenten. Een mooi voorbeeld daarvan is Fort Giessen zelf. Met de installatie van zonnepanelen, heatpipes en warmtepomp wordt gebruik gemaakt van duurzame energie voor de instandhouding van het Fort.

Steurgat IMG 7799 lr

Het thema voor Open Monumentendag is dit jaar duurzaamheid. Gezien de rijke historie van monumenten zijn deze bij uitstek al duurzaam te noemen. Veel monumenten hebben door de tijd heen een nieuwe functie gekregen, mooie voorbeelden in de gemeente Altena zijn onze Werelderfgoed monumenten, de vier Forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Van verdedigingswerken werden ze plekken van plezier met horeca, als B & B of als educatiefort. Fort Steurgat veranderde door de jaren heen van verdedigingswerk, interneringskamp, noodzetel tijdens de Koude Oorlog voor de scheepvaart tot luxe wooncomplex.

Deel 29 van de Historische Reeks verschijne met de titel Levend verleden verschijnt donderdag 21 oktober.  Dit deel bevat een grote diversiteit van 24 bijdragen over de Landen van Altena en Heusden, over rampen en armoede, oorlog en vrede. Met verhalen vanaf de Middeleeuwen, zoals over de bewoners van de Groote Waard, die toen al streden tegen het water, over de oorsprong van de namen van dorpen, over een Heusdenaar die tijdens de Tachtigjarige Oorlog meevocht tegen Spanje, met herinneringen aan het Slot te Heesbeen en de veerboot Sleeuwijk-Gorinchem (zie foto) , over een vergeten dichter uit Andel en vier generaties brandweerfamilie in Genderen en Wijk en Aalburg.

.klein 551 40162

 

De presentatie op donderdag 21 oktober wordt gehouden  in de kleine zaal van het Dorpshuis, Rondendans 10 te Genderen.  Ontvangst is vanaf 15.00 uur  om 15.15 uur volgt het welkomstwoord.  Na de presentatie kunt u nog napraten onder het genot van een hapje en drankje. Deel 29 is voor € 20,00 ter plaatse te koop. Voor abonnees (begunstigers) is de prijs € 18,00. Deel 26 en 27 zijn die middag eveneens nog te koop voor de prijs van € 5,00.

www.historischereeks.nl

Tijdens het weekend van Open Monumentendag hebben meer dan duizend mensen in de regio één of meerdere monumenten bezocht. Topper was Kasteel Dussen met 422 bezoekers op zaterdag en zondag.

Op kasteel Dussen konden de honderden bezoekers zich vergapen aan de prachtige bruidssuite in de torenkamer. Ook was het Middeleeuwse gobelin met de afbeelding van Judith en Holofernes weer te zien in de trouwzaal. Op zaterdag werd door wethouder Paula Jorritsma tevens een nieuw ANWB bord onthuld met informatie over het romantische kasteeltje aan de Dusse. Aan de rand van de kasteeltuin werd een bordje met QR code onthuld. Bij een gesloten kasteelpoort kunnen bezoekers via de QR code via een filmpje toch het kasteel van binnen bekijken. 

gobelin klein trouwzaal

De twee oude grenspalen in Veen zijn gerestaureerd en in volle glorie weer te bewonderen voor voorbijgangers. De uit 1785 daterende Kaaie Paole zijn in de nacht van zaterdag op zondag 11 augustus 2019 uit de grond gereden. De twee hardstenen palen hadden daarbij aanzienlijke schade opgelopen. Naast dat de Kaaie Paole veel betekenen voor de inwoners van Veen, zijn ze ook van grote cultuur historische waarde. Ze geven de oude grenzen van het Oudland van Altena en de Hooge Maasdijk van Stad en Land van Heusden aan. Op de ene paal staat het wapen van Altena, twee zalmen, en op de andere met het wapen van Heusden, een rad.

2021 kaaiepaole

Erfgoed Altena houdt in aanloop op Open Monumentendag op woensdag 8 september op Fort Giessen haar jaarlijkse erfgoedavond. Deze keer staat de bescherming van het Werelderfgoed in de gemeente Altena centraal.

.fort Sloop Bunker Schans foto RickAdmiraal4F

Foto van sloop groepsschuilplaats in Werkendam

In juli werd bekend dat de UNESCO de Nieuwe Hollandse Waterlinie heeft aangewezen tot Werelderfgoed. Met één vesting, vier forten, twee inundatiesluizen en vele tientallen groepsschuilplaatsen beschikt de gemeente Altena over een schat aan Werelderfgoed. Maar wordt dat Werelderfgoed wel voldoende beschermd? Meest recente voorbeelden over het gebrek aan bescherming van het Werelderfgoed zijn het bouwplan Op ’t Loev bij de vesting en de uitbreiding van bedrijventerrein de Kop van Brabant bij Werkendam. Provincie en Raad van State hebben beide ontwikkelingen een halt toe geroepen. Maar hoe voorkomen we dat in de toekomst het Werelderfgoed opnieuw bedreigd wordt door ruimtelijke ontwikkelingen? Wethouder Paula Jorritsma en de gemeenteraad zijn uitgenodigd om hierover in gesprek te gaan.

door B.W. Braams, licht bewerkt door Bas van Andel

vesting woerkum drone

 

Het oude Woudrichem was een vroegmiddeleeuwse nederzetting aan de Waal. Er zijn geen archeologische vondsten bekend die uitsluitsel geven over de ouderdom van Woudrichem, maar de naam verraadt dat de nederzetting gesticht is in de Frankische tijd. Helaas zijn er uit die periode ook geen schriftelijke vermeldingen van Woudrichem bewaard gebleven. Iets meer naar het zuiden komen echter verschillende plaatsnamen voor, die wel terug te vinden zijn in heel oude oorkonden. Zo kennen we vermeldingen uit ca. 850 van Andel, Eethen en Meeuwen en uit 889 van Aalburg. De oudste vermelding van Woudrichem dateert van omstreeks 1000, de nederzetting zal toen al tenminste 200 jaar oud zijn geweest.

kleine stenen heul

 

Bij Stenen Heul kwam vanuit het zuiden een flinke vliet in de Alm. De Vliet van de Opperste Polder moet een van de oudere watergangen zijn geweest, die werd aangelegd om een betere afwatering van de landerijen te krijgen. Het ging in eerste instantie om de polder van Op-Andel (de Opperste Polder is een verbastering van Op-Andelse Polder). Hierbij sloten zich in 1403 de buren van Wijk en Veen aan. Hun zgn. Wijkse Uitwatering kwam uit in de vliet van Andel. Het laatste deel van deze vliet liep op de grens van de dorpsgebieden van Giessen en Waardhuizen naar de Alm. Daarbij werd een weg gekruist met behulp van een duiker ofwel een heul. Aanvankelijk zal dat een houten duiker zijn geweest, maar men heeft kans gezien hier een duiker van baksteen te construeren, een stenen heul. De plaats van deze, in die tijd bijzondere, constructie kreeg ook de naam Stenen Heul. Aan de oostzijde ontwikkelde zich een kleine nederzetting die onder Giessen ressorteerde. Ten westen van Stenen Heul bevonden zich enkele boerderijen, die samen een van de kernen van Waardhuizen vormden.

canon kasteel dussen

In de Canon van Altena ontdek je de historie van dit prachtige gebied. De canon bestaat uit 56 vensters die samen het verhaal van Altena vormen. De afgelopen maanden is hard gewerkt aan de website om deze verhalen te presenteren. Op donderdag 27 mei geeft Erfgoed Altena samen met Streekarchief Langstraat, Heusden en Altena en Bibliotheek Cultuurpunt Altena een voorproefje van de Canon.

Aansluiten bij dit netwerk, interessante bronnen of een collectie?


Om de Canon beleefbaar te maken en de pareltjes van ons erfgoed te laten zien, willen we samenwerken met alle Erfgoedorganisaties en Erfgoedliefhebbers. Het erfgoed is van ons allemaal en daarom wil we zoveel mogelijk mensen betrekken bij de Canon van Altena. Onze gedachten gaan er naar uit om samen een Canon Netwerk van Altena te vormen. Heb je interesse om bij het netwerk aan te sluiten, of heb je misschien interessante bronnen of collectie om vanuit de verhalen naar te verwijzen? Dan nodigen we je van harte uit voor deze online inkijkavond.

Aanmelden kan via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. Na aanmelding ontvang je de link voor deelname aan de inkijkavond. 

kerkjes andel

Andel, gelegen aan de Heusdense of Afgedamde Maas, hoort nog juist tot het Land van Altena. De traditionele grens ligt tussen Andel en Veen. Daar staan op de dijk al eeuwenlang de Blauwe Stenen of banpalen, die de scheiding tussen de rechtsgebieden van Heusden en Altena aangaven, en daarmee ook tussen de heemraadschappen.[1]Aan de ene kant schouwde het college van het Oud Land van Altena, aan de andere kant het college van de Hoge Maasdijk van Stad en Lande van Heusden.

Subcategorieën

Met een boeiende lezing van Bas van Andel vond woensdag 6 september de aftrap voor Open Monumentendag plaats in de Klompenmakerij van Peter den Dekker in Dussen.

 

Aftrap Open Monumentendag voor Erfgoed Altena